1. Ép con ăn quá mức hoặc cho ăn không đúng cách
Nhiều mẹ lo con không đủ chất, không tăng cân nên cố ép con ăn thật nhiều, bằng mọi giá phải hết bát cơm, hết bình sữa. Thế nhưng, việc ép trẻ ăn chỉ khiến con hình thành tâm lý sợ hãi, căng thẳng khi đến giờ ăn. Khi bị ép, trẻ sẽ phản ứng bằng cách ngậm chặt miệng, không chịu nuốt, thậm chí nhè ra, khóc lóc hoặc nôn trớ. Lâu dần, con sẽ ghét cả mùi thức ăn và mỗi bữa ăn trở thành “cuộc chiến” giữa mẹ và bé.
Ép con ăn khi chưa đói hoặc ăn lượng quá nhiều so với khả năng hấp thu của trẻ còn có thể làm tổn thương hệ tiêu hóa non nớt, khiến con dễ đầy bụng, nôn trớ, rối loạn tiêu hóa. Hệ quả là con càng chậm tăng cân, kém hấp thu và mệt mỏi hơn sau mỗi bữa ăn.
Một sai lầm khác mà nhiều mẹ hay mắc là quá máy móc trong việc cho con ăn theo giờ. Ví dụ, mẹ đặt lịch: “2 tháng ăn 2 tiếng/lần, 3 tháng ăn 3 tiếng/lần…” mà không để ý đến dấu hiệu thật sự của con. Thực tế, mỗi trẻ có nhu cầu ăn uống và tốc độ tiêu hóa khác nhau. Việc bắt con ăn theo lịch cố định khi con chưa đói khiến trẻ dễ sinh cảm giác chán ăn, rối loạn nhịp sinh học, thậm chí gây sợ ăn.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng: hãy cho trẻ ăn theo nhu cầu, chứ không nên ép theo lịch cứng nhắc. Khi con thật sự đói, bé sẽ tự nhiên ăn ngon miệng, tiêu hóa tốt và hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn. Mẹ nên quan sát biểu hiện của con để điều chỉnh linh hoạt, như kéo giãn cữ ăn hoặc tăng lượng sữa khi bé có nhu cầu.
Quan trọng nhất là hãy để giờ ăn trở thành một trải nghiệm vui vẻ, thoải mái, thay vì là “trận chiến” khiến con sợ hãi. Khi bé cảm thấy được tôn trọng, không bị ép buộc, con sẽ học cách lắng nghe cơ thể mình và ăn uống tự nhiên, lành mạnh hơn.
2. Bỏ qua việc chuẩn bị cho con một hệ tiêu hóa khỏe mạnh
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ biếng ăn, chậm lên cân mà nhiều cha mẹ không ngờ tới chính là hệ tiêu hóa yếu. Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ rất non nớt, hoạt động gần như liên tục để tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng từ sữa hoặc thức ăn. Vì vậy, chỉ cần một rối loạn nhỏ như loạn khuẩn đường ruột, mất cân bằng vi sinh hoặc thiếu men tiêu hóa cũng khiến con dễ bị đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy hoặc táo bón.
Khi hệ tiêu hóa làm việc không hiệu quả, con sẽ không hấp thu được hết dưỡng chất trong thức ăn. Dù mẹ có cho ăn thực phẩm tốt đến đâu, con vẫn có thể chậm lớn, kém tăng cân, dễ mệt và hay ốm. Đó là lý do vì sao nhiều bé ăn nhiều mà vẫn còi cọc, còn có bé ăn ít nhưng hấp thu tốt lại phát triển đều đặn.
Để giúp hệ tiêu hóa của con khỏe mạnh, mẹ cần xây dựng nền tảng vi sinh đường ruột cân bằng và bổ sung dưỡng chất cần thiết. Theo khuyến nghị của các bác sĩ nhi, mẹ có thể hỗ trợ bằng cách bổ sung:
-
Men vi sinh (Probiotics): Giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, tăng khả năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng.
-
Kẽm: Hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon miệng và cải thiện vị giác.
-
Vitamin D: Tăng cường hấp thu canxi, hỗ trợ phát triển xương và nâng cao sức đề kháng.
Những dưỡng chất này không chỉ giúp con tiêu hóa tốt mà còn tăng cường miễn dịch, giảm ốm vặt, giúp con nhanh lớn và năng động hơn. Tuy nhiên, mẹ nên chọn sản phẩm phù hợp độ tuổi và thể trạng của bé, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
3. Dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt cũng ảnh hưởng đến khả năng hấp thu
Ngoài việc ép ăn hay hệ tiêu hóa yếu, chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp con tăng cân và phát triển khỏe mạnh. Nhiều mẹ cho con ăn quá nhiều đồ chiên rán, thức ăn chế biến sẵn, hoặc cho uống sữa thay hoàn toàn bữa chính – điều này khiến hệ tiêu hóa quá tải và giảm khả năng hấp thu.
Thay vào đó, mẹ nên cho con ăn đa dạng thực phẩm tự nhiên, bổ sung rau xanh, trái cây, đạm động vật và thực vật cân bằng. Bữa ăn nên được trình bày bắt mắt, khuyến khích con tự xúc ăn để tạo hứng thú. Ngoài ra, việc cho con vận động nhẹ nhàng sau ăn – như bò, đi lại hoặc chơi đùa – cũng giúp kích thích tiêu hóa, tránh đầy hơi.
Giấc ngủ cũng ảnh hưởng rất lớn đến khả năng phát triển. Trẻ ngủ không đủ hoặc ngủ muộn thường kém hấp thu và dễ biếng ăn. Vì vậy, hãy đảm bảo con có thời gian ngủ đúng giờ, đủ giấc để cơ thể được phục hồi và phát triển toàn diện.
4. Kết luận: Hiểu con đúng, con mới lớn khỏe
Biếng ăn, chậm lớn hay còi cọc không phải lúc nào cũng do “thiếu chất”. Nhiều khi, vấn đề nằm ở cách cha mẹ chăm sóc và nuôi dưỡng hàng ngày. Ép con ăn hay bỏ qua sức khỏe hệ tiêu hóa đều khiến trẻ dễ stress, kém hấp thu và chậm tăng cân.
Hãy cho con được ăn theo nhu cầu tự nhiên, tạo không khí thoải mái trong mỗi bữa ăn và chú ý xây dựng nền tảng tiêu hóa khỏe mạnh. Khi con tiêu hóa tốt, ăn ngon và hấp thu hiệu quả, bé sẽ tự nhiên lớn nhanh, khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng – mà mẹ chẳng cần phải lo lắng hay “ra chiêu ép ăn” nữa.