Vì sao cần cho trẻ ngủ ngắn vào khoảng 5–6 giờ chiều?
Sau cữ ăn buổi chiều – thường rơi vào khoảng 2–4 giờ, bé đã có một khoảng thời gian thức khá dài, chơi đùa và vận động nhẹ nhàng. Đây cũng là lúc cơ thể bắt đầu có dấu hiệu mệt mỏi, cần được nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nếu bắt trẻ thức chờ đến tận 7–8 giờ tối để ngủ đêm, nhiều bé sẽ trở nên cáu gắt, quấy khóc, khó chịu vì đã quá sức chịu đựng. Trong khi đó, một giấc ngủ ngắn tầm 20–40 phút vào khoảng 5 giờ chiều sẽ là “khoảng nghỉ” hợp lý giúp bé lấy lại năng lượng, duy trì trạng thái tinh thần dễ chịu để sẵn sàng bước vào giấc ngủ ban đêm một cách nhẹ nhàng hơn.
Không nên để trẻ ngủ quá lâu vào cuối ngày
Một trong những sai lầm thường gặp là cho trẻ ngủ quá lâu vào buổi chiều tối. Có không ít cha mẹ nghĩ rằng cứ để bé ngủ càng nhiều càng tốt, tuy nhiên điều này có thể gây phản tác dụng. Nếu giấc ngủ chiều kéo dài hơn 1 giờ, thậm chí lên tới 1.5 – 2 giờ, bé sẽ bước sang trạng thái ngủ sâu, trở nên tỉnh táo và tràn đầy năng lượng khi thức dậy. Điều này khiến bé không còn cảm giác buồn ngủ vào đúng giờ đi ngủ buổi tối. Kết quả là trẻ có thể thức tới tận 9 – 11 giờ đêm mới chịu ngủ lại, thậm chí quấy khóc, vật vã mãi mới chịu yên giấc.
Hậu quả của việc ngủ dài vào buổi chiều: rối loạn lịch sinh hoạt ban đêm
Khi giấc ngủ chính vào ban đêm bị lùi lại quá muộn, nhịp sinh học tự nhiên của bé sẽ bị xáo trộn. Trẻ ngủ muộn thường kéo theo việc dậy muộn vào sáng hôm sau, làm ảnh hưởng đến toàn bộ lịch sinh hoạt trong ngày. Nếu buổi sáng vẫn phải dậy đúng giờ vì các lý do như đi tiêm, khám bệnh hay lịch sinh hoạt của gia đình, bé sẽ rơi vào tình trạng thiếu ngủ. Hậu quả là cả ngày hôm sau trẻ có thể mệt mỏi, khó ăn, dễ cáu gắt và kém tập trung. Về lâu dài, nếu tình trạng này lặp lại liên tục, trẻ có nguy cơ rối loạn giấc ngủ, thiếu ngủ mãn tính – một trong những yếu tố ảnh hưởng đến cả thể chất và trí tuệ của trẻ.
Nhịp sinh học chưa ổn định – cần người lớn hỗ trợ điều chỉnh
Không giống như người lớn, trẻ dưới 6 tháng tuổi chưa có khả năng tự thiết lập chu kỳ thức – ngủ ổn định. Đồng hồ sinh học của trẻ vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, vì vậy bé rất dễ bị lệch nhịp, ngủ quá ít hoặc quá nhiều, thức quá sớm hoặc quá muộn nếu không được hướng dẫn đúng cách.
Lúc này, vai trò của cha mẹ và người chăm sóc là vô cùng quan trọng. Việc quan sát các dấu hiệu buồn ngủ của bé như dụi mắt, ngáp, lười chơi, cáu gắt… sẽ giúp cha mẹ nhận biết thời điểm lý tưởng để cho bé ngủ. Đặc biệt, giấc ngủ chiều tối nên được khéo léo canh chỉnh để đủ giúp bé nạp năng lượng mà không làm “mất” luôn giấc ngủ ban đêm.
Một số gợi ý nhỏ giúp cha mẹ hỗ trợ con điều chỉnh giấc ngủ chiều hợp lý:
-
Nếu thấy bé có dấu hiệu mệt mỏi sau 2 – 2.5 tiếng thức buổi chiều, hãy cho bé ngủ một giấc ngắn 20 – 40 phút.
-
Tránh để bé ngủ vào thời điểm sau 6 giờ chiều, vì điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng ngủ vào ban đêm.
-
Nếu bé ngủ quá lâu vào giấc chiều, cha mẹ có thể nhẹ nhàng đánh thức bé sau khoảng 45 phút bằng cách mở cửa sổ, tạo ánh sáng tự nhiên hoặc thay tã.
-
Hạn chế các yếu tố khiến bé ngủ quá sâu vào buổi chiều như phòng tối, tiếng ru nhẹ, thay vào đó tạo không gian ngủ thoáng và có ánh sáng dịu.
Giấc ngủ đều đặn giúp trẻ phát triển khỏe mạnh
Giấc ngủ có vai trò lớn trong việc hỗ trợ trẻ phát triển trí não, tăng trưởng thể chất, củng cố hệ miễn dịch và tinh thần. Khi được ngủ đủ giấc, đúng giờ và theo nhịp sinh học tự nhiên, trẻ sẽ ăn ngon hơn, vui vẻ, học hỏi tốt hơn và giảm đáng kể nguy cơ rối loạn hành vi trong tương lai. Thiết lập một lịch sinh hoạt ổn định, trong đó có giấc ngủ ngắn hợp lý vào cuối ngày, là bước đệm để trẻ hình thành một đồng hồ sinh học vững vàng trong những năm đầu đời.